LifePO+4 Aküler özellikler nelerdir?
Lityum Aküler nasıl şarj edilir?
Solar Aküler
Güneş enerjisi sistemlerinde genellikle solar akü olarak adlandırılan derin döngü aküler tercih edilmektedir.
Bir deşarj ve şarj döngüsüne bir cycle olarak adlandırılır.
Döngü bir aküyü nereye kadar boşaltıp tekrar şarj etmeyi ifade eder.
Aküleri %10, %30, % 50 ve derin döngü seviyelerinde kullanılabilir.
Derin döngü akü kapasitesinin sınırlarını zorlama demektir. Zorunlu olunan
durumlarda kullanılması gereken derin döngü kullanımı, standart bir tüketim olarak algılanmaktadır.
Bu alışkanlıklar nedeniyle aküler bir iki yıl içinde yenilenmek zorunda kalınmaktadır.
Akülerin en büyük sorunu, yüksek oran ile şarj ve deşarj ve derin deşarj ile aşırı şarjdır.
% 10 DOD – % 90 SOC ile 8 yıl kullanım,
% 20 DOD – % 80 SOC ile 7 yıl kullanım,
% 30 DOD – % 70 SOC ile 5 yıl kullanım,
% 50 DOD – % 50 SOC ile 3 yıl kullanım,
Derin döngü ile 1-2 yıl kullanım,
Derin döngü ne işe yarar, nerede kullanılmalı?
Bu rakamlar teknik veri değildir, fakat yaşanan gerçekleri ifade edebilmek içindir.
Akü kapasiteleri
12v 100Ah lık bir akü, 1200 Wh kapasiteye sahiptir.
1200 w bir alıcı bağlandığında 1 saat çalıştıracağı söylenmektedir.
Bu tür ifadeler, 100 A kapasiteye sahip aküye 100A yük çalıştırılabilecek gibi algı oluşturmaktadır.
100 A kapasiteli akünün 100 A amperinin de kullanılacağı ve istenilen akım seviyesinde deşarj edileceği gibi.
algının önüne geçmek gerekir. Farkında olmadan ekonomik kayıplar oluşmaktadır.
Üretici firmalar tarafından şarj ve deşarj değerleri C harfi ile belirtilmektedir.
Örnek olarak C20 olarak verildiğinde. 20 saatte şarj ve deşarjı ifade etmektedir.
Bu şartı uyguladığında akü etiketinde belirtilen kapasite kullanılabilir.
100 A/h bir akünün 100 A/h nin de kullanılması gibi.
Ne yazık ki sonuçlar hiçte böyle oluşmamaktadır.
12v x 5 A = 60wh 21 saat çalıştırabilir. 105 A – 21 x 5 = 105 A DİKKAT
12v x 10 A = 120wh 10 saat çalışması gerekirken 95 A – 9 saat 30 dk çalışır –
12v x 20 A = 240wh 5 saat çalışması gerekirken 90 A – 4 saat 30 dk çalışır.
12v x 50 A = 600wh 2 saat çalışması gerekirken 80 A – 1 saat 40 dk çalışır.
12v x100 A = 1200wh 1 saat çalışması gerekirken 60 A – 30 dak. ile 40 dakika arası çalışır.
Bir makalede c20 değerine sahip tam şarjlı bir akünün 5 A ile deşarj edildiğinde; 100 Ah olan bir akü 105A
kapasite verdiği ifade edilmekte. Aslında bunun böyle olup olmayacağı değil, deşarj değeri ne kadar düşük olursa o kadar verimli bir kullanım imkanı oluşmaktadır.
100 A Aküyü 50 A ile deşarj ettiğimizde 2 saat enerji vermesi gereken bir akünün,
1 saat 40 dakika enerji vermektedir, 20 dk eksik enerji vermektedir.
20 dk eksik enerji almakla kalmayacak aşırı deşarj veya şarj akımı sonucu akü kullanım süresi de kısalmaktadır.
Bu değerler bir akünün gerçek değerleri olsa bile 6 ay bir yıl sonra aynı akü bu değerleri vermesi mümkün olmayacaktır.
Akü kalitesi, markası, yaşı, iç direnç değerleri, paralel veya seri bağlantı uygunlukları gibi unsurlar bu değerlerin değişmesine neden olacaktır.
Burada sabit olan gerçek, aküyü aşırı akımla şarj ve deşarj ile kullanmamaktır,
DOD ve SOC değerlerine uygun boşaltım yapmaktır.
Bu rakamlar teknik veri değildir, fakat yaşanan gerçekleri ifade edebilmek içindir.
Akü fiyat karşılaştırması yapılırken AKIM (Amper kapasitesi) A/h başına düşen birim maliyet dikkate alınması isabetli olur.
Akülerin kalitesini ve fiyatını etkileyen özellikler döngü sayısı (cycle) ve ( DOD ) kullanım yani boşalma miktarıdır.
Kurşun asit Aküler, 14,4 V gerilim ile şarj edilmesi önerilmektedir..
Akü %100 dolu durumda, 13,6v – 13,8v gerilim seviyelerinde (yüzer voltaj) tutularak hazırda tutulur. Uzun süreli kullanım için, şarj akımı akü kapasitesinin % 10 ’unu seviyelerinde olması gerektiği ifade edilmektedir.
Akü Isı ve Gaz Salınımı Kontrolü
Akülerin sıcaklık denetiminin yapılması gerekir,
Akü şarj veya deşarj olurken ısısı artar,
Yüksek akım ile şarj ve deşarjda bu ısı daha yüksek seviyelere çıkar,
Yüksek ısı aküye zarar vermektedir. Akü alanın ısı kontrolü önemli olmaktadır.
Akü ısı artışı gaz salınımı artırmakta olup gazın tahliyesi önemlidir.
Yaşam alanı içinde akü bulundurulmamalı,
Karavan gibi mobil araçlarda gaz tahliyesi için önlem alınmalıdır.
Akü kullanımında dikkat edilecekler
Akülerin yeni üretim tarihli olması önemlidir.
Akülerin tavsiye edilen depolama süresi 6 ay ile 1 yıl kadardır.
Aküler kullanılmadığı sürelerde tam şarj halinde bekletilmeli,
2 – 3 aylık periyotlar halinde kontrol edilip şarjları tamamlanmalıdır.
Kullanılmadığı sürelerde tesisatlarda ki akü bağlantıları sökülmeli,
Jel aküler doğru tasarımlar ile marka ve kaliteye bağlı olarak
ortalama 7 – 10 yıl kullanım imkanı sunduğu belirtilmektedir. .
Aküleri Seri veya paralel bağlamada dikkat edilecekler
Kapasiteleri farklı aküler seri veya paralel bağlanmamalı.
100 A / saat bir akü ile 200 A / saatlik akü gibi
Aynı kapasiteye sahip olsa bile kullanılmış akü ile sıfır akü bağlamamaya özen gösterilmeli,
Gerilimleri (voltaj) farklı aküler seri veya paralel bağlanmamalı.
6 V akü ile 12 Volt akü gibi,
SOLAR SİSTEMLERDE AKÜLÜ BİR DEVRE TASARLAMA
-Akü
-Güneş Paneli
-Şarj Kontrol Cihazı
Solar sistemlerde bu üç eleman temeli oluşturmaktadır.
Burada temel eleman akülerdir.
Hesaplama yapılırken akülere sonradan ilave düşünülmemelidir.
Güneş paneli sonradan ilave edilebilir, şarj kontrol cihazı büyütülebilir.
Akülere sonradan ilave kesinlikle yapılmamalıdır.
Akü Paralel Bağlama Koşulları
Aynı marka akülerin seri veya paralel bağlanmasına özen gösterilmeli,
İmalat tarihleri birbirine yakın olan aküler seri veya paralel bağlanmasına özen gösterilmeli,
Akü voltajı ölçülürken, aküye bir yük bağlayıp ölçmek daha doğru sonuç verir.
Dijital ölçü aletlerinde bu daha da önemli,
Farklı akü türleri paralel bağlanmamalı, (Jel ve AGM gibi)
Paralel bağlı aküler, Seri bağlı akülere göre daha çabuk boşaldığı ifade edilmekte,
12 Volt Akü ile 12 Volt Boş Akü Paralel bağlanmamalı, Şarj edildikten sonra paralel bağlanmalı,
Paralel bağlı akülerde bir akü arızalanınca devre dışı bırakılır, diğer aküyle kısıtlı olarak devam edilebilir
Paralel bağlı akülerde hücrelerden biri kısa devre yaparsa aşırı yük nedeniyle diğer akü zarar görebilir.
Akülerden birinin kendini koruyamayıp kısa devre oluşmasına karşılık;
Pozitif bara ile her akü arasına, akünün akım değerine göre sigorta kullanılmalı, (Tercih edilmiyor)
Aküler bara bağlantısı ile sigortalanmalı, sigortalar seri bağlantı oluşturmamalı
Paralel bağlı akülerin içindeki hücrelerden birinde dengesizlik sonucu,
akülerin yeterli oranda şarz olmamasına sebep olabilir,
Aküyü paralel bağlamada ne değişir
Örnek 12 Volt 100 A / Saat 1200 Watt/Saat
Voltaj sabit kalır, 12 Volt
Akım 2 Katına çıkar, 200 A / Saat
Güç 2 katına çıkar, 2400 Watt / Saat
Akü Seri Bağlama Koşulları
Farklı akü türleri seri bağlanmamalıdır,
Paralel bağlı akülere göre, seri bağlı aküler daha uzun süre gittiği ifade edilmekte,
Seri bağlanacak akülerin şarz seviyeleri eşit olmalı veya yakın olmalı,
Seri bağlı akülerin içindeki hücrelerden birinde dengesizlik sonucu,
akülerin yüksek oranda şarz olmasına sebep olabilir,
Seri Bağlamada tüm aküler aynı kapasite değerinde olmalı,
100 A /saat ile 100 A / saat Akü Seri bağlanabilir,
100 A /saat ile 80 A / saat Akü Seri bağlanmamalı,
2 Aküyü Seri bağlamada ne değişir
Örnek 12 Volt 100 A / Saat 1200 Watt/Saat
Voltaj 2 Katına çıkar, 24 volt
Akım sabit kalır, 100 A / Saat
Güç 2 katına çıkar, 2400 Watt / Saat
Akü teknik özellikleri,
Kapasite,
Ağırlık,
Çevrim sayısı,
Deşarj derinliği,
Maksimum şarj akımı,
Verilen C değeri dışında kapasiteler,
Şarj voltaj aralığı,
Boyutlar,
Grafikler-Sıcaklık etkisi- şarj deşarj grafikleri,
LifePO4 aküler
–100 Ah, 150 Ah, 200 Ah aküler tercih edilebilir.
LifePO4 aküler yüksek akımda şarj ve deşarj imkanı mevcuttur.
PWM İnverter Kullanılır mı ?
Karavan Elektrik Projesi 24v 200 A 360w
*Ürün katalog bağlantı ve bilgilerini dikkate alınız
**Bu Bilgi ve Planlar Mühendislik Kontrolü Şartı ile Kullanılabilir. Aksi taktirde Tüm Sorumluluk Bunları Kullanan Kişiye Aittir